Phân tích khổ 5 bài Tiếng hát con tàu
Hướng dẫn
Phân tích khổ 5 bài Tiếng hát con tàu
Nhà thơ Chế Lan Viên với những gắn bó và cảm xúc dạt dào đã sáng tác ra bài thơ tiêu biểu “Tiếng hát con tàu”. Ra đời vào những năm đất nước đang hồ hởi xây dựng xã hội chủ nghĩa, tiếng hát con tàu là tiếng thơ, là giai điệu cổ vũ những con người Việt Nam không quản ngại khó khăn gian khổ lên đường đến với những miền đất xa xôi của tổ quốc với mong muốn có cuộc sống mới ấm no, hạnh phúc. Đặc biệt trong bài thơ đoạn thơ nổi bật của bài thơ chính là
Con gặp lại nhân dân như nai về suối cũ
Cỏ đón giêng hai, chim én gặp mùa
Như đứa trẻ thơ đói lòng gặp sữa
Chiếc nôi ngừng bỗng gặp cánh tay đưa.
Có thể đánh giá đây là đoạn thơ hay chứa đựng nhiều ý nghĩa và cũng là làm nổi bật nghệ thuật trong thơ của Chế Lan Viên.Khổ thơ hàm chứa một tiền giả định, giữa nhân vật trữ tình và nhân dân vốn đã có một mối quan hệ nhất định. Phải là những người đã gặp nhau đã sống cùng nhau thì mới có thể diễn tả như vậy. Đặc biệt trong câu “Con gặp lai nhân dân…”
Khi nhắc tới đại từ xưng hô “Con” với nhân dân đã xác định được tính chất, mức độ của mối quan hệ đó. Nếu đã xưng là con với nhân dân thì quả thật rất gần gũi có một quan hệ khăng khít, máu thịt. Họ đã từng có những ngày tháng gắn bó yêu thương, đã từng chia ngọt sẻ bùi. Trong khổ thơ của Chế Lan Viên gợi nhắc những câu thơ ân tình thủy chung của nhà thơ
Thành công của việc sử dụng đại từ xưng hô này đã khiến cho mối quan hệ ngày một kéo sát lại khơi gợi dậy trong tình cảm của người đọc những hình ảnh, những, ấn tượng của một con người đi xa lâu ngày được gặp lai những người đã sinh ra mình nuôi nấng, chăm sóc mình trong mái nhà thân thuộc. Nhà thơ Chế Lan Viên đã đánh thức dậy trong tiềm thức, trong tình cảm của người đọc biết bao tình cảm ấm áp, gần gũi.
Tiếp tục với mạch cảm xúc như vậy, ở những câu thơ sau, để thể hiện tình cảm yêu thương, gắn bó với nhân dân, nhà thơ đã sử dụng một loạt hình ảnh so sánh thật độc đáo, nhưng cũng thật bình dị và thân thuộc.
Cỏ đón giêng hai
Chim én gặp mùa
Trẻ thơ đói lòng gặp sữa.
Nôi ngừng gặp cánh tay đưa
Tháng Giêng hai là thời điểm mà với tiết trời ấm áp của mùa xuân mang lại sức sống, sự đâm chồi nảy lộc cho cây cỏ; và hình ảnh của trẻ thơ đói lòng gặp sữa, chiếc nôi ngừng gặp cánh tay đưa, tất cả đã góp phần hội tụ một ý nghĩa, sự kịp thời sự đúng lúc đúng chỗ, đó là sự gắn bó không thể chia tách, sự hòa hợp tuyệt đối giữa nhân vật trữ tình và nhân dân.qua những hình ảnh đó biểu hiện một sắc thái tình cảm khác, đó là lòng biết ơn, sự trân trọng của nhân vật trữ tình đối với nhân dân.
Bút pháp so sánh được sử dụng chủ yếu trong khổ thơ nhằm để biểu hiện cảm xúc là một việc quen thuộc. Xong trong cái quen thuộc đó, cách ví von, so sánh của Chế Lan Viên ở đây vẫn hàm chứa một sự độc đáo.Với việc sử dụng bút pháp so sánh đầy tính sáng tạo tạo nên tính hình tượng, tính biểu cảm mạnh mẽ, mặt khác tạo nên tính trí tuệ cho khổ thơ.
Dù chỉ là một khổ thơ ngắn thôi nhưng chất chứa bao nhiêu tình cảm và điều gửi gắm. Nó còn góp phần bộc lộ những nét độc đáo trong phong cách thơ của Chế Lan Viên. Cùng với những khổ thơ khác, khổ thơ này đã góp phần thể hiện, nâng niu và vun đắp những tình cảm đẹp.
