Bình luận câu ca dao “Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau” – Bài làm 1
Ca dao tục ngữ từ xưa đến nay vẫn là một kho tàng quý báu về cách sống, cách làm người mà ông cha ta để lại cho con cháu. Xã hội chúng ta là một tập thể, mọi người đều phải kết nối với nhau, không ai có thể sống một mình. Vì vậy, trong cuộc sống, chúng ta không thể nào tránh khỏi việc giao tiếp với người khác. Vậy chúng ta cần làm như thế nào để có thể làm cho đối phương vừa lòng? Ông cha ta có một câu ca dao về vấn đề này, đó là:
“Lời nói chẳng mất tiền mua
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.”
Câu ca dao nói về thái độ, lời nói của mỗi chúng ta khi giao tiếp: cần phải nhẹ nhàng, nói những lời lẽ đúng mức, lịch sự, để không gây khó chịu cho đối phương.
Lời nói là của chúng ta. Nói lời hay cũng không sao, mà nói lời dở cũng chẳng vấn đề gì. Tất nhiên là không mất tiền mua, vì đó chính là một thứ xuất phát từ bản thân mình, được coi như một thứ tài sản của mình. Đó không phải là một thứ mình phải tốn công sức, tiền của quá nhiều thì mới có được. Đó là công cụ để chúng ta giao tiếp với mọi người trong cuộc sống hàng ngày. Có những người thì lúc nào cũng nói năng một cách bỗ bã, thô thiển khiến cho người nghe cảm thấy khó chịu. Ngược lại, cũng có những người có cách nói chuyện rất duyên dáng, hóm hỉnh, khiến mọi người rất muốn trò chuyện cùng. Ngoài ra, lời nói cũng phụ thuộc một phần vào trình độ văn hóa và môi trường giáo dục. Nếu như một người được giáo dục một cách cẩn thẩn sẽ khác với một người không đi học, không biết chữ. Như vậy, khi chúng ta giao tiếp với nhau, cần phải chú ý đến đối tượng giao tiếp, để có thể có cách diễn đạt, sử dụng ngôn ngữ một cách hợp lí.
Ông cha ta có câu: “Phong ba bão táp không bằng ngữ pháp Việt Nam”, để diễn đạt một vấn đề có rất nhiều cách để nói. Nếu như chúng ta diễn đạt một cách hợp lí thì sẽ đạt được hiệu quả rất tốt. Và ngược lại, nếu như chúng ta diễn đạt không khéo léo sẽ dẫn đến những hậu quả mà chúng ta không thể tưởng tượng được. Ví dụ, một người giáo viên mà mắng học sinh rằng: “Em học dốt quá!”, sẽ khiến cho em học sinh ấy sợ sệt, và cảm thấy mặc cảm, tự ti. Có thể em ấy sẽ càng ngày càng học kém đi. Nhưng nếu một giáo viên biết cách diễn đạt, biết cách nói ra khuyết điểm của học sinh một cách tinh tế nhất, thì bạn học sinh ấy rất dễ có thể tiếp thu và có động lực để tiến bộ. Một người bác sĩ, khi gặp tình trạng nguy kịch của người bệnh, nhưng vẫn luôn động viên người đó lạc quan để chữa trị, chứ nhiều khi, họ không nói thẳng với người bệnh rằng cuộc sống của họ sắp kết thúc. Có rất nhiều điều kì diệu sẽ xảy ra nếu con người ta vẫn còn nghị lực sống, vẫn còn niềm tin vào cuộc sống. Một người khôn ngoan, khéo léo là một người biết cách lựa chọn cách diễn đạt tốt nhất trong mọi tình huống.
Tuy nhiên, để có thể có khả năng nhận biết tình huống hay nói năng một cách nhẹ nhàng, dễ nghe thì chúng ta phải trải qua một quá trình học tập, rèn luyện rất chăm chỉ. Cần biết để ý, quan sát mọi người xung quanh, để học hỏi và rút kinh nghiệm. Những người biết chú ý quan sát mọi người, sẽ biết được những điều nên làm và những điều nên tránh. Ông cha ta có câu: “Học ăn, học nói, học gói, học mở”. Mọi việc trong cuộc sống của chúng ta, ngay từ những việc nhỏ nhặt nhất như việc ăn như thế nào cho lịch sự, nói thế nào cho đúng, cho hay cũng là cả một quá trình. Khi còn nhỏ, chúng ta được thầy cô, cha mẹ dạy phải biết lễ phép với người lớn, hòa nhã với bạn bè, nhường nhịn những người ít tuổi hơn. Và bài học ấy, vẫn luôn theo chúng ta trên mọi bước đường đời. Nếu chúng ta biết thực hiện đúng những điều mà chúng ta được dạy, được học, thì chúng ta sẽ trở thành một người được rất nhiều người xung quanh, vì cách nói chuyện dễ mến, nhẹ nhàng và lịch sự.
Nhưng, coi trọng việc sử dụng ngôn ngữ một cách lịch sử, đúng mực, đúng hoàn cảnh không đồng nghĩa với việc lúc nào cũng nói tốt, mặc kệ có đúng sự thật hay không. Nói hay không có nghĩa là nói sai. Có nhiều người chỉ vì muốn làm cho người nghe vui, hoặc muốn tư lợi cho bản thân mà chỉ toàn nói những lời nói nịnh hót, không đúng sự thật. Những người như thế, thật đáng lên án. Chúng ta cần biết dũng cảm chỉ ra cho bạn bè, người thân biết được những điểm chưa tốt của họ, để họ có thể sửa được và tiến bộ hơn trong tương lai. Không thể vì không muốn người khác buồn, mà không dám chỉ ra khuyết điểm của họ, chỉ toàn khen họ, để họ ảo tưởng rằng họ đã tốt rồi, không cần sửa gì nữa. Như vậy, chính là hại người ấy, chứ không phải là làm cho họ vui. Hay chỉ là vui trong chốc lát mà phải gánh hậu quả về sau. Tuy nhiên, cũng cần biết lựa chọn cách góp ý cho hợp lí.
Trong cuộc sống của chúng ta, có rất nhiều cuộc giao tiếp với nhiều mục đích khác nhau. Chúng ta cần biết cách ứng xử phù hợp với từng tình huống, để có thể đạt được một cuộc giao tiếp vui vẻ, thoải mái cho cả hai bên. Tuy nhiên, cũng cần phải biết thẳng thắn khi đúng lúc, chứ không chỉ lúc nào cũng chỉ vì muốn “vừa lòng nhau” mà nói những lời ngon ngọt, hãy trở thành một người nói chuyện thông minh.
Bình luận câu ca dao “Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau” – Bài làm 2
Lời nói là phương tiện quan trọng để con người trao đổi tư tưởng, tình cảm và kinh nghiệm với nhau (bao gồm kinh nghiệm xử thế, lao động sản xuất, học tập…). Vì thế nó có giá trị đặc biệt trong đời sống. Để khuyên bảo con cháu cách nói năng sao cho đạt hiệu quả cao nhất, ông cha ta đã từng căn dặn:
Lời nói chẳng mất tiền mua,
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.
Trong cuộc sống hằng ngày, con người thường xuyên phải dùng ngôn ngữ làm phương tiện giao tiếp. Nếu biết lựa chọn những lời nói thích hợp thì sẽ hiểu nhau hơn, công việc sẽ thuận lợi hơn, kết quả sẽ cao hơn. Lời nói là một loại công cụ lợi hại trong đời sống xã hội. Ai cũng biết rằng, mỗi con người bình thường đều có khả năng nói lên mọi điều nhưng có lời hay, lời đẹp mà cũng có lời thô, lời vụng. Người khôn ngoan phải biết lựa lời:
Chim khôn kêu tiếng rảnh rang,
Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe.
Lời nói có thể chọn lựa được tùy theo ý định và trình độ văn hóa của người nói. Vì thế, cha ông ta hình dung lời nói như một thứ sản phẩm, một thứ công cụ dễ kiếm, dễ tìm, dễ chọn trong tầm tay của mọi người. Nếu chọn đúng, lời nói sẽ đem đến kết quả tốt đẹp, còn lựa sai, thì lời nói sẽ làm mất lòng nhau. Hiệu quả của lời nói đẹp là làm vừa lòng nhau. Lời nói đẹp tạo ra sự cảm thông, ăn ý và hiểu biết lẫn nhau. Đó là cơ sở để con người đạt được mục đích giao tiếp. Để cho vừa lòng nhau, người nói cần phải biết lựa chọn ngôn ngữ thích hợp với đối tượng và hoàn cảnh.
Ví dụ cùng nói về một hiện tượng là cái chết, có rất nhiều cách diễn đạt khác nhau như: sư già đã viên tịch, người chiến sĩ đã hi sinh vì Tổ quốc… Là người có văn hóa, khi đến chia buồn với tang chủ, khách phải biết lựa chọn cách nói thích hợp. Một lời nói hợp cảnh, hợp tình sẽ làm cho quan hệ thêm tốt đẹp và việc làm thêm hiệu quả.
Một lời nói hớ hênh, thô vụng sẽ làm hỏng hết mọi dự định ban đầu. Chọn được những lời nói thích hợp chính là ta đã làm tốt việc lựa lời.
Nhưng để có khả năng lựa lời, chúng ta phải học tập, rèn luyện liên tục, lâu dài. Ông cha ta cũng đã từng để lại rất nhiều lời khuyên về việc nói năng của con người: Ăn phải nhai, nói phải nghĩ; hoặc: Học ăn, học nói, học gói, học mở…
Tuy coi trọng việc lựa lời để đạt được hiệu quả giao tiếp nhưng ông cha ta cũng không bao giờ cho rằng mục đích giao tiếp chỉ là làm vừa lòng nhau. Cần phải chọn lời nói thích hợp, lời nói đúng chứ không phải chỉ quan tâm đến sự đồng tình của người nghe, bởi vì, có nhiều khi sự thật mất lòng. Một lời nói êm tai nhẹ nhàng nhưng giả dối thì không thể coi là một hành vi giao tiếp đúng đắn. Nói gần nói xa chẳng qua nói thật. Lời nói thích hợp trước hết phải là lời nói chân thành, sau đó mới là lời nói đẹp.
Lời nói là công cụ giao tiếp, lời nói thể hiện đạo đức, trình độ của mỗi con người. Biết lựa lời sẽ tạo được hiệu quả tốt trong giao tiếp. Vì vậy, chúng ta cần phải tự rèn luyện cách nói năng văn minh, lịch sự để đạt được mục đích như mong muốn.
Bình luận câu ca dao “Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau” – Bài làm 3
Ngôn ngữ hay nói cách khác là lời nói là một trong nhiều tiêu chí để đánh giá con người và qua lời nói ta có thể thể hiện thái độ tình cảm với mọi người. Vì vậy cần có những lời nói đúng chừng mực và phải suy nghĩ thật kĩ trước khi nói. Đó chính là nội dung của câu tục ngữ:
“Lời nói chẳng mất tiền mua
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”.
Chắc hẳn chúng ta đã từng nghe câu: “Chim khôn kêu tiếng rảnh rang/ Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe”. Đúng như vậy, qua lời nói ta có thể đánh giá được phần nào tính cách, hay trình độ văn hóa của người nói.
Câu tục ngữ:
“Lời nói chẳng mất tiền mua
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”
đã nêu lên một bài học kinh nghiệm cho con người ta, cần nói ra những lời hay ý đẹp, và phải suy nghĩ thật kĩ trước khi nói. Có như vậy thì người nghe mới cảm thấy hài lòng.
Lời nói ra của bản thân mình, do mình phát ra chứ ta không phải dùng tiền bạc để mua bất cứ của ai, vì vậy mới nói “lời nói chẳng mất tiền mua”, dẫu rằng như vậy nhưng mỗi khi lời nói được phát ra thì lại là vô giá, như câu ví “lời nói gói vàng” là như vậy. Ông cha ta đã có câu: “phải uốn lưỡi bẩy lần trước khi nói” cũng là để làm rõ hơn về giá tri của lời nói. Cho dù một ai có mắc lỗi đi chăng nữa nhưng thay vì chửi bới, dùng những lời lẽ thô tục để nói họ thì hay giữ thái độ bình tĩnh và ôn tồn nhẹ nhàng nói với họ, như vậy vấn đề sẽ dễ dàng giải quyết hơn. Nhưng “lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau” ở đây cũng không có nghĩa là phải nói dối, che giấu sự thật để người nghe được vừa lòng, đó không phải là “lựa lời” mà là “nói dối”, điều này không được mọi người ủng hộ. Thay vì nói dối thì hãy nói đúng sự thật nhưng với một thái độ chân thành nhất, đây cũng là một cách “lựa lời”.
Câu tục ngữ đưa ra một bài học, một cách sống nghe có vẻ dễ dàng, tuy vậy nhưng vẫn còn rất nhiều người không thực hiện được. Những người này vẫn có những lời lẽ thiếu suy nghĩ, thậm chí xúc phạm đến người khác. Ta luôn nhớ mãi hai câu thơ của Tố Hữu: “Còn gì đẹp hơn đời như thế/ Người với người sống để yêu nhau”. Vậy thì có lý do gì mà chúng ta không dành những lời nói tốt đẹp cho nhau để xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp, và cuộc sống thêm ý nghĩa.
Câu tục ngữ nào cũng truyền đạt cho ta một bài học quý giá và câu tục ngữ này cũng vậy, bài học về cách sử dụng lời nói trong đời sống hàng ngày là một bài học rất thiết thực và ý nghĩa.
Bình luận câu ca dao “Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau” – Bài làm 4
Trong cuộc sống chúng ta luôn luôn phải rèn luyện đạo đức và văn hóa cho bản thân mình, nhưng trước tiên vấn đề đạo đức sẽ phải đặt lên hàng đầu, và đúng như câu tục ngữ này đã nói:
Lời nói chẳng mất tiền mua
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.
Lời nói ở đây được nhắc đến như một phương tiện giao tiếp chủ yếu của con người. Nhưng tại sao lời nói lại gắn liền với đạo đức bởi lẽ đạo đức nó là phạm trù bao hàm lên lời nói của con người, những người có đạo đức luôn luôn biết suy nghĩ và cư xử đúng phép, những lời nói mà họ nói ra cũng đậm đà và dễ nghe. Từ xưa đến nay chúng ta luôn được những người đi trước dạy dỗ và cần phải thay đổi những thói quen không tốt để rèn luyện bản thân mỗi ngày. Lời nói là phương tiện giao tiếp của con người, thống qua nó con người có thể trao đổi tâm tư nguyện vọng và những điều cần thiết trong cuộc sống cho đối phương. Nhưng để diễn tả được điều đó con người cần phải lựa chọn những ngôn ngữ phù hợp và nó đem lại những điều rất cần thiết cho cuộc sống của con người.
Đúng như câu ca dao này đã nói:
“Chim khôn kêu tiếng rảnh rang,
Người khôn ăn nói dịu dàng dễ nghe”
quả rất đúng từ xưa đến nay lời ăn tiếng nói luôn luôn được đặt lên hàng đầu nó được coi trọng và được mỗi người rèn luyện mỗi ngày, trong hoàn cảnh của cuộc sống chúng ta đều sử dụng ngôn ngữ đó là lời nói để diễn tả được nguyện vọng mà chúng ta muốn dành cho đối phương, nhưng để thu được tình cảm cao quý mà đối phương đem lại chúng ta cần sử dụng những ngôn ngữ dịu dàng dễ nghe, dù dân tộc ta đã có câu lời nói gió bay nhưng nếu chúng ta biết sử dụng những câu để lại những ấn tượng rất sâu sắc cho mỗi người, thì những điều đó sẽ luôn luôn tạo nên những giá trị tốt đẹp nhất, và những tình cảm chân thành nhất mà đối phương dành tặng cho chúng ta.
Lời ăn tiếng nói hàng ngày mà chúng ta sử dụng nó vô cùng quan trọng, nó ảnh hưởng mạnh mẽ đến cuộc sống và tâm tư nguyện vọng mà chúng ta dành cho mọi người, lời nói không mất tiền mua bởi lẽ đó là những ngôn ngữ mà chúng ta có, và chúng ta sử dụng để giao tiếp với người khác. Không có một giới hạn nào về ngôn ngữ, mọi người được tự do ngôn luận nhưng việc sử dụng ngôn ngữ nào cho hợp lý là những điều mang lại ý nghĩa to lớn cho cuộc sống của chúng ta, giá trị của những lời nói đó để lại cho người nghe cảm giác lâu dài, nếu những ngôn ngữ đó dễ dàng và hiểu thấu được tâm tư tư nguyện vọng của đối phương, lúc đó là chúng ta đang dành được những tình cảm chân thành nhất từ mọi người.
Học ăn học nói đó là đạo lý từ xưa đến nay, không phải ngôn ngữ nào cũng có thể đem ra sử dụng bởi nó sẽ tạo ra rất nhiều cảm giác cho người nghe, nếu sử dụng đúng mục đích, từ ngữ của chúng ta tế nhị dịu dàng thì sẽ tạo cho chúng ta những tình cảm đáng quý và trân trọng nhất, những tình cảm to lớn có ảnh hưởng lớn đến cuộc sống và tâm tư nguyện vọng của mỗi người. Những ngôn ngữ mà chúng ta sử dụng cần phải được sử dụng và chọn lựa kĩ lưỡng, giống như nhà văn Việt Nam đã sử dụng trong câu thơ sau: Bác Dương thôi đã thôi rồi. Ở đây đều là nói sự ra đi và cái chết của bác Dương, nhưng nhà văn đã biết sử dụng những từ ngữ tránh đem lại cảm giác đau đớn và xót xa đến con người, cũng cùng một hàm nghĩa nhưng cách sử dụng những từ đồng nghĩa để tránh những từ ngữ đau thương, xót xa là những điều vô cùng quan trọng và cần thiết.
Giống như chúng ta cùng một hoàn cảnh vậy tại sao chúng ta không sử dụng những từ ngữ đêm lại những giá trị to lớn, và có ý nghĩa nhất, trong cuộc sống của mỗi chúng ta tâm tư tình cảm đó sẽ để lại cho chúng ta những điều mang lại những ý nghĩa cần thiết và quan trọng nhất. Một lời nói được sử dụng cần phải suy nghĩ chín chắn và nó đúng với hoàn cảnh tranh làm cho người nghe có cảm giác bị thô tục và ghê rợn, những điều đó phụ thuộc vào việc sử dụng ngôn ngữ của chúng ta. Lời nói là những công cụ vô cùng hữu ích nhưng việc sử dụng nó một cách có ý nghĩa và hiệu quả nhất là điều quan trọng và góp phần mạnh mẽ làm nên giá trị đạo đức cho phẩm chất của con người.
Đôi khi chỉ vì những câu nói không suy nghĩ mà để lại cho người nghe những cái đau đớn và những tổn thương vô cùng sâu sắc, chính vì vậy chúng ta nên chọn lựa ngôn ngữ để diễn tả nó một cách có ý nghĩa quan trọng và ý nghĩa hơn, muốn làm được những điều đó chúng ta cần phải kiềm chế những cảm xúc của bản thân những lúc giao tiếp với người khác. Bởi một ngôn ngữ hay có thể để lại những hạnh phúc cho người nghe, nhưng một lời nói không ý thức được trạng thái của sự vật nó có thể gây ra đau đớn cho người nghe trong một thời gian dài nó có thể ảnh hưởng mạnh mẽ đến cuộc sống của họ.
Việc sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp là một điều vô cùng cần thiết ngoài học tập những kiến thức về văn hóa thì vấn đề tu dưỡng về đạo đức cũng luôn luôn được đề cao và nó trở thành một phương tiện quan trọng trong giao tiếp của mỗi con người. Cùng một ngôn ngữ thể hiện nhưng chúng ta nên lựa chọn những ngôn ngữ phù hợp tránh những ghê sợ đối với người nghe.
Lời nói không mất tiền mua chính vì vậy chúng ta nên sử dụng những ngôn ngữ dễ nghe để có thể vừa lòng được người khác, nên có những suy nghĩ chín chắn và đúng về việc sử dụng ngôn ngữ, có như vậy chúng ta mới làm chủ được chính cuộc sống và cuộc đời của mình.Hãy làm cho người nghe có cảm giác hạnh phúc và có thể làm vừa lòng được người nghe bằng những từ ngữ dễ nghe và để lại nhiều cảm xúc nhất cho người nghe.Khi chúng ta sử dụng những từ ngữ dịu dàng dễ nghe chúng ta sẽ có được tình cảm đáng quý mà họ dành cho mình, ra ngoài xã hội chúng ta sẽ được mọi người tôn trọng và có sự mến ngưỡng một cách rất sâu sắc.
Dân tộc ta cũng có rất nhiều những câu tục ngữ khuyên răn chúng ta về lời ăn tiếng nói hàng ngày, cần phải sử dụng nó một cách có hiệu quả và đem lại những giá trị to lớn nhất, thì cuộc đời của chúng ta sẽ luôn luôn ngập tràn những niềm vui và sự tôn trọng mà mọi người dành cho mình, tình cảm của con người dành cho nhau đó là những tình cảm đáng quý nhất, sống trong xã hội như ngày nay tình yêu thương mà con người dành cho nhau là những tình cảm đáng trân trọng và giữ gìn nhất. Mỗi người chúng ta nên biết lựa chọn những cách giao tiếp cho phù hợp, bởi học ăn học nói học gói học mở, để nói ra những lời nói hay, chúng ta phải học cách giao tiếp cho phù hợp và sử dụng những từ ngữ cho phù hợp với lòng người.
Trong cuộc sống bên cạnh những con người luôn biết sử dụng những từ ngữ hay và dễ nghe thì lại có những người hay sử dụng những từ ngữ thô tục, và biểu hiện đó là những con người không có đạo đức không có văn hóa.
Chúng ta cần phải rèn luyện bản thân mỗi ngày, luôn luôn phải có tinh thần phê và tự phê đối với bản thân bởi đó là yếu tố quan trọng giúp cho chúng ta có được phẩm chất tốt và vô cùng ca quý, giá trị của nó để lại cho nhân loại cũng vô cùng nhiều và để lại được cho nhân loại những điều có ích nhất.
Bình luận câu ca dao “Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau” – Bài làm 5
Sống trong xã hội, con người luôn phải giao tiếp và ứng xử với nhau. Vì vậy ta cần thận trọng khi dùng lời ăn tiếng nói để giao tiếp. Ca dao có câu:
“Lời nói chẳng mất tiền mua
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”
Đây là một bài học dạy ta về cách đối nhân xử thế.
Như chúng ta cũng biết thì giữa con người với nhau luôn có những mối quan hệ, mỗi mối quan hệ khác nhau thì có những cách giao tiếp và trao đổi khác nhau nhưng dù trong mối quan hệ nào thì khi trao đổi, giao tiếp với nhau ta cũng nên dùng những lời lẽ ôn hòa, lịch sự để cho người nghe được hài lòng vừa ý. Hay nói cách khác là ta phải nói năng lễ phép, hòa nhã để tạo tình đoàn kết, thân ái khi giao tiếp.
Bởi lẽ, chúng ta không sống lẻ loi mà tập hợp thành một xã hội. Xã hội con người là một xã hội có tổ chức, có văn hóa, giữa con người với con người từ lâu có mối quan hệ mà lời nói là công cụ để giúp ta trao đổi, giao tiếp với nhau trong cuộc sống. để giữ mãi tình cảm tốt đẹp, mối quan hệ khăng khít với nhau ta phải biết lựa lời mà nói, tức là ta phải chọn lời hay ý đẹp để người nghe không buồn lòng phật ý. Lời nói lịch sự, hòa nhã khiến cho người nghe dễ dàng tiếp thu ý kiến của mình, dù đó là những lời phê bình. Biết lựa lời khi trao đổi là ta trọng người trọng mình . điều này làm cho người nghe kính nể ta hơn. Lời nói khiếm nhã, thô lỗ không những mất tình đoàn kết, có khi dẫn đến những tai họa khôn lường. Chẳng hạn, một người lãnh đạo nói năng khiêm tốn, cởi mở, vui vẻ luôn luôn được ủng hộ, đồng tình của người dưới quyền . bạn bè thật tình khuyên bảo sửa sai nhau bằng những lời lẽ ôn hòa, dịu dàng tất nhiên bạn dễ chấp nhận tiếp thu….Đây cũng là bí quyết giúp ta thành công trong cuộc sống, đồng thời mối quan hệ giữa người với người trong xã hội trở nên gắn bó, đoàn kết và tốt đẹp hơn.
Tuy nhiên không phải để cho vừa lòng nhau mà ta nói những lời xu nịnh, a dua. Cách xử thế như vậy không tốt cần phải tránh .
Lời ca dao là một bí quyết giúp ta thành công trong cuộc sống, giúp ta biết cách đối xử ở đời. Đây cũng là một bài học rèn luyện tu dưỡng đạo đức giúp con người trở thành một người có văn hóa, lịch sự.
Bình luận câu ca dao “Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau” – Bài làm 6
Con người sống trong xã hội luôn phải giao tiếp và ứng xử với nhau. Và ngôn ngữ là thứ công cụ chủ yếu được họ sử dụng. Ngay từ xa xưa, ông cha ta đã nhận thức được giá trị và tầm quan trọng của lời nói trong cuộc sống:
Lời nói gói vàng
Và:
Lời nói chẳng mất tiền mua
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.
Một câu là tục ngữ, một câu là ca dao, cả lí trí và tình cảm nhân dân ta đều hướng lới giá trị và ý nghĩa của lời nói với cuộc sống con người. Vàng – một thứ kim loại quý hiếm – được dùng để làm trang sức, trao đổi buôn bán hoặc cất giữ của cải. Câu tục ngữ đặt lời nói có trọng lượng và giá trị ngang với gói vàng. Điều đó giúp ta thấy vị trí đặc biệt quan trọng của lời nói trong mối quan hệ giữa người với người. Loài người là động vật cao cấp nhất, tập hợp thành xã hội. Với bộ óc hoàn chỉnh, con người khác với con vật ở ý thức. Lời nói là vỏ âm thanh của ý thức và tình cảm con người. Nó chính là công cụ để chúng ta trao đổi, giao tiếp với nhau trong cuộc sống. Mối quan hệ hay tình cảm giữa con người với có gắn bó khăng khít, có tốt đẹp bền vững hay không phụ thuộc vào việc con người có biết ăn nói hay không. Cũng có khi chỉ vì lời nói mà gây ra sự mất đoàn kết, đổ vỡ tình cảm, thậm chí dẫn đến hậu quả, tác hại khôn lường. Mục đích giao tiếp có đạt được hay không, thành công có đến với ta hay không một phần do tác động rất lớn từ lời ăn tiếng nói. Tóm lại, cha ông ta muốn nhắc nhở chúng ta rằng, một lời nói thốt ra quý giá và quan trọng như vàng. Vì thế trước khi mở lời, ta cần phải suy nghĩ thận trọng, thấu đáo, phải lựa lời, lời khuyên chân tình ấy được đúc kết trong câu ca dao:
Lời nói chẳng mất tiền mua,
Lựa lời mờ nói cho vữa lòng nhau.
Tại sao khi thì nhân dân ví lời nói với gói vàng, khi lại nói lời nói không mất mua? Thật vậy, lời nói thể hiện suy nghĩ, tình cảm của con người, trong sự lựa chọn của con người lúc trao đổi giao tiếp với nhau. Như vậy lời nói chẳng phải tốn kém tiền của, không phải mua bán mới có được. Tuy thế, điều đó không có nghĩa hạ thấp giá trị của lời nói mà giá trị của nó là sự phản ánh trình độ văn hóa, thước đo phẩm giá của mỗi người. Vì vậy, trong quá trình giao tiếp ứng xử ta phải chọn lời hay ý đẹp, phải liệu lời mà nói. Những lời lẽ lịch sự, lễ độ, hòa nhã bao giờ cũng khiến người nghe vui lòng. Việc khéo léo lựa chọn từ ngữ, lựa chọn cách diễn đạt phù hợp với đối tượng giao tiếp sẽ khiến người nghe dễ dàng tiếp thu ý kiến của mình, cho dù đó có là lời phê bình, góp ý. Không những thế, người biết ăn nói còn làm cho người khác phải kính nể, làm cho họ hiểu và tin mình, thậm chí nghe và làm theo mình. Ai cũng ứng xử đúng mực, nói năng hòa nhã lịch thiệp thì xã hội sẽ trở nên tốt đẹp, văn minh, mối quan hệ giữa người với người sẽ gắn bó khăng khít. Lựa lời mà nói chính là một bí quyết của sự thành công. Trái lại, chẳng ai có thể lọt tai những lời nói thô tục, thiếu thiện chí. Ăn nói xấc xược, khiếm nhã là nguyên nhân dẫn tới mất tính đoàn kết, mất lòng tin và tình cảm tốt đẹp giữa con người với nhau. Người nghe không chỉ khó tiếp thu ý kiến mà còn coi thường, khinh ghét người nghe thiếu lịch sự, văn minh. Ta chẳng những không đạt được mục đích mà quan hệ giữa người với người sẽ chuyển biến theo chiều hướng xấu.
Tuy nhiên, chúng ta cần phải hiều lời khuyên của câu ca dao một cách đúng đắn, không phải để vừa lòng nhau mà ta biến mình thành kẻ a dua, xu nịnh, mà ta không kiên quyết thẳng thắn phê bình sai lầm của bạn, khuyên bảo bạn. Điều quan trọng là thái độ chân thành ta đặt trong lời nói. Sự chân thành thẳng thắn trước sau cũng nhận được sự tiếp thu, tiếng nói đồng tình ủng hộ. Như vậy lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau về bản chất khác hẳn với thái độ nịnh bợ, luồn cúi ta cần tránh. Lời hay ý đẹp sẽ là cầu nối tạo nên sự tin cậy, cảm thông chia sẻ lẫn nhau, tạo nên mối quan hệ và một xã hội tốt đẹp giữa người với người.
Là một công cụ giao tiếp giữa ngưòi với người, lời nói có ý nghĩa và giá trị vô cùng to lớn trong cuộc sống. Tục ngữ đã dạy: Học ăn, học nói, học gói, học mở. Vì thế ta không nên coi thường lời ăn tiếng nói. Và vì lời nói thể hiện trình độ văn hóa, phẩm giá của con người nên chúng ta phải không ngừng và thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện cả về mặt đạo đức, tri thức. Hiểu được giá trị của lời nói và biết cách sử dụng nó chính là bí quyết thành công trong cuộc sống.
