ÔN TẬP PHẦN TIẾNG VIỆT
1. Các kiểu câu đơn đã học
.jpg)
2. Các dấu câu đã học
.jpg)
1. Về các kiểu câu đơn
Có hai cách phân loại câu:
a) Phân loại câu theo mục đích nói:
– Câu trần thuật: để nêu một nhận định có thể đánh giá đúng – sai.
– Câu nghi vấn: để hỏi (ai, bao giờ, ở đâu, bằng cách nào, để làm gì…)
– Câu cầu khiến: để đề nghị, yêu cầu người nghe thực hiện hành động được nói đến trong câu (hãy, đừng, chớ, nên, không nên…)
– Câu cảm thán: để bộc lộ cảm xúc một cách trực tiếp (ôi, trời ơi, than ôi!…)
b) Phân loại câu theo cấu tạo:
– Câu bình thường: cấu tạo theo mô hình C – V.
– Câu đặc biệt: không cấu tạo theo mô hình C – V.
2. Về các dấu câu.
– Dấu chấm:
· Thông thường, dấu chấm được đặt ở cuối câu trần thuật; dấu chấm hỏi đặt cuối câu nghi vấn; dấu chấm than đặt ở câu cầu khiến, câu cảm thán.
· Tuy vậy, cũng có lúc người ta dùng dấu chấm ở cuối câu cầu khiến; đặt các dấu chấm hỏi, dấu chấm than trong ngoặc đơn vào sau một ý hay một từ ngữ nhất định dễ biểu thị thái độ nghi ngờ hoặc châm biếm đối với ý đó hay nội dung của từ ngữ đó.
· Dấu phẩy được dùng để đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận của câu. Cụ thể là:
o Giữa các thành phần phụ của câu với chủ ngữ và vị ngữ;
o Giữa các từ ngữ có cùng chức vụ trong cầu;
o Giữa một từ ngữ với bộ phận chú thích của nó;
o Giữa các vế của một câu ghép,
o Giữa các vế của một câu ghép.
– Dấu chấm phẩy được dùng để:
· Đánh dấu ranh giới giữa các vế của một câu ghép có cấu tạo phức tạp;
· Đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận trong phép liệt kê phức tạp.
– Dấu chấm lửng được dùng để:
· Tỏ ý còn nhiều sự vật, hiện tượng tương tự chưa liệt kê hết;
· Thể hiện chỗ lời nói bỏ dỡ hay ngập ngừng, ngắt quãng;
· Làm giãn nhịp điệu câu văn, chuẩn bị xuất hiện của một từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài hước, châm biếm.
– Dấu gạch ngang có những công dụng sau:
· Đặt ở giữa câu để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu;
· Đặt ở đầu câu để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc để liệt kê;
· Nối các từ nằm trong một liên danh.
