Soạn bài Thao tác lập luận bình luận siêu ngắn nhất SGK Ngữ văn 11 tập 2, giúp tiết kiệm thời gian soạn bài
Lời giải chi tiết
I.Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận bình luận
1.Khái niệm, mục đích:
– Thao tác lập luận bình luận là đưa ra những ý kiến nhận xét, đánh giá, bàn luận về sự đúng/sai, hay/dở, lợi/hại của một vấn đề trong đời sống hoặc trong văn học.
– Mục đích: nhằm đề xuất và thuyết phục người nghe tán đồng với ý kiến của mình về một hiện tượng/vấn đề.
2. Yêu cầu
– Trình bày rõ ràng, trung thực hiện tượng/vấn đề được bình luận.
– Đề xuất và chứng tỏ được ý kiến nhận định, đánh giá của mình là xác đáng.
– Có những lời bàn sâu rộng về chủ đề bình luận.
II. Cách bình luận: gồm 3 bước
– Bước 1: Nêu hiện tượng/vấn đề cần bình luận
+Nêu rõ thái độ và sự đánh giá của người bình luận với vấn đề được đưa ra.
+ Đảm bảo trung thực, khách quan, ngắn gọn, rõ ràng.
– Bước 2: Đánh giá vấn đề cần bình luận. Tùy từng vấn đề mà lựa chọn cách đánh giá:
+ Đứng về một phía, tìm lí lẽ, dẫn chứng để ủng hộ phía đúng, phê phán phía sai.
+ Kết hợp phần đúng của mỗi phía, loại bỏ phần hạn chế để đi tới sự đánh giá công bằng.
+ Đưa ra cách đánh giá phải/trái, đúng/sai, hay/dở của riêng mình sau khi đã phân tích các quan điểm, ý kiến khác nhau về đề tài cần bình luận.
– Bước 3: Bàn về hiện tượng/vấn đề cần bình luận
+ Bàn về thái độ, hành động, cách giải quyết trước hiện tượng vừa đánh giá.
+ Bàn về những điều có thể rút ra khi liên hệ với thời đại, hoàn cảnh sống, lứa tuổi của mình và của những người đang nghe bình luận.
+ Bàn về những ý nghĩa xa rộng, sâu sắc hơn mà hiện tượng/vấn đề có thể gợi ra.
LUYỆN TẬP:
1. Nhận xét “Bình luận chẳng qua là sự kết hợp của hai kiểu lập luận giải thích và chứng minh” là sai lầm bởi đây là ba kiểu bài khác nhau về mục đích và yêu cầu.
|
Kiểu bài |
Mục đích |
Yêu cầu |
Đối tượng |
|
Giải thích |
Giúp người nghe hiểu |
Dễ hiểu |
Người chưa hiểu |
|
Chứng minh |
Giúp người nghe tin |
Thuyết phục |
Người chưa rõ, chưa tin |
|
Bình luận |
Giúp người nghe đánh giá được vấn đề một cách chính xác, toàn diện, công bằng và bàn luận cùng họ về vấn đề. |
Trôi chảy, hấp dẫn, sắc sảo, giàu nhiệt tình thuyết phục, giàu tính tranh luận. |
Người đã biết, đã có ý kiến về vấn đề nhưng ý kiến của họ còn khác với ý kiến người bình luận. |
2. Căn cứ vào những ý kiến đánh giá, bàn luận và mở rộng, có thể khẳng định đoạn trích có sử dụng thao tác bình luận:
– Vấn đề bình luận: tai nạn giao thông.
– Đánh giá:
+ Ý thức non kém của một số người dân Việt Nam khi tham gia giao thông là nguyên nhân quan trọng cướp đi sinh mạng nhiều người (đánh giá về nguyên nhân).
+ Đó là tổn thương quá lớn cho lực lượng lao động của đất nước (đánh giá về kết quả).
– Bàn bạc, mở rộng vấn đề: bàn về thái độ, hành động, cách giải quyết vấn đề.
+ Mỗi người tự điều chỉnh mình, trước hết là tự cứu mình… tham gia giao thông.
+ Cần có chương trình truyền thông hiệu quả hơn.
3. Bình luận thêm về vai trò của pháp luật và việc giáo dục pháp luật trong xã hội sau khi đọc “Xin lập khoa luật”:
– Thực trạng hiểu biết và thực hiện luật trong xã hội.
– Vai trò của luật pháp trong xã hội hiện đại.
– Mức độ hợp lí và hiệu quả của các bộ luật hiện nay.
– Giải pháp để việc thực hiện luật nghiêm minh trong xã hội.
Hoctotnguvan.vn