Đề bài: Bàn về vai trò, tác dụng của sách, nhà văn M.Goocki viết: Sách mở rộng ra trước mắt tôi những chân trời mới.
Hãy giải thích và bình luận ý kiến trên.
* Xác định yêu cầu của đề:
-Về cách thức nghị luận:
Đề ra thuộc kiểu bài nghị luận hỗn hợp: giải thích và bình luận.
-Về nội dung nghị luận:
+ Vấn đề nghị luận: vai trò, tác dụng của sách: “Sách mở rộng ra trước mắt tôi những chân trời mới”.
+ Phạm vi nghị luận: vai trò, tác dụng của sách đôi với đời sống tinh thần của con người.
-Sách là gì?
-Vì sao sách lại mở rộng ra những chân trời mới? Chân trời mới ở đây bao hàm ý nghĩa gì?
-Vai trò, tác dụng của sách như thế nào?
-Tác dụng của sách có điều kiện không? Sách tốt thì tác dụng thế nào? Sách xấu thì thê nào?
-Thái độ của bản thân đối với việc đọc sách.
Từ các câu hỏi trên ta có thể lập thành dàn ý sơ lược như sau:
1.Giải thích:
a.Sách
b.Chân trời mới
c.Sách mở rộng ra những chân trời mới.
2.Bình: (vai trò, tác dụng của sách – ý kiến của M.Goocki) khẳng định sự đúng đắn của ý kiến — chứng minh.
3.Luận: (Bàn bạc mở rộng về vai trò, tác dụng của sách.)
a.Sách tốt
b.Sách xấu
c.Thái độ của bản thân đổi với việc đọc sách, chọn sách, đối với những sách xâu; đôi với những người chủ trương thương mại hoá sách…
Và từ dàn ý sơ lược ta có thế cụ thế hóa thêm thành dàn bài chi tiết sau:
1.Giải thích:
a.Sách:
-Là kho tàng tri thức của nhân loại:
+ Về thế giới tự nhiên.
+ Về đời sống xã hội và con người.
-Là sản phẩm tinh thần của nhân loại:
+ Kết quả lao động của trí tuệ.
+ Loại văn hóa phẩm có giá trị đặc biệt.
+ Thế hiện nền văn minh của nhân loại.
b.Sách mở rộng ra những chân trời mới:
-Chân trời mới: (sách mỏ’ ra trước mắt) những tri thức, những hiểu biết mới mẻ, kì diệu.
-Sách giúp ta hiểu biết mọi lĩnh vực: khoa học tự nhiên, khoa học xã hội.
-Sách giúp ta vượt không gian, thời gian để hiểu biết:
+ Trong nước, ngoài nước, đông, tây, nam, bắc.
+ Quá khứ, hiện tại, tương lai.
-Sách giúp ta hiểu biết thế giới bên trong của con người:
+ Niềm vui, nỗi buồn, hạnh phúc, khổ đau, khát vọng, ước mơ của con người. + Đâu là hạnh phúc, đâu là đau khổ…
+ Mình là ai, có mối quan hệ như thế nào với người khác?…
2.Bình luận:
a.Bình:
Khẳng định sự đúng đắn của ý kiến.
b.Luận:
-Sách tốt: phản ánh đúng, chân thực, khách quan hiện thực.
+ Giúp nâng cao tầm hiếu biết về tự nhiên cũng như xã hội, về chân, thiện, mĩ.
+ Giúp khám phá ra chính bản thân mình
+ Chắp cánh ước mơ, khát vọng sáng tạo cho con người
+Giúp tâm hồn con người ngày càng phong phú hơn, độ lượng hơn, trong sáng hơn, cao thượng hơn.
+ Giúp các dân tộc hiểu biết nhau hơn, gần gũi nhau hơn.
-Sách xấu: bóp méo, xuyên tạc sự thật, hiện thực.
+ Gây hoài nghi, thù hằn.
+ Khơi gợi những bản năng, những dục vọng thấp hèn.
+ Đề cao bạo lực, gian trá, độc ác…
+ Làm cho con người trở nên mê muội, ích kỉ, đồi trụy, hạ thấp phẩm giá con người.
-Thái độ đối với việc đọc sách và sách:
+ Tạo thói quen đọc sách, duy trì hứng thú đọc sách.
+ Phải biết chọn sách đế đọc.
+ Phê phán những sách xấu, những người chủ trương thương mại sách với mục đích kinh doanh, lợi nhuận, bất chấp những tác hại của nó.
