Soạn bài Thực hành chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận

Phát hiện và phân tích các lỗi lập luận trong những đoạn văn (SGK)

Trả lời:

1. Đọc doạn văn a, tìm chỗ sai và sửa chữa thành đoạn văn hoàn chỉnh.

–  Lỗi: Lỗi của đoạn văn này là lí lẽ và dẫn chứng (luận cứ) không ăn nhập với nhau. Luận cứ chưa đầy đủ.

–  Sửa: Giá trị quan trọng nhất của văn học dân gian là giá trị nhân thức. Văn học dân gian chứa đựng một kiến thức khổng lồ, phong phú về tự nhiên và đời sống xã hội: những câu tục ngữ, ca dao vừa cung cấp cho chúng ta những hiểu biết, những kinh nghiệm sống, vừa tác động mạnh mẽ đến tâm hồn con người. Những câu chuyện cổ tích cho ta biết được cuộc đấu tranh không khoan nhượng giữa cái thiện với cái ác, tâm hồn luôn hướng thiện của nhân dân ta. 

2. Đọc đoạn văn b, tìm chỗ sai và chỉ ra nguyên nhân rồi sửa chữa

–  Lỗi: Sử dụng quan hệ từ không phù hợp

–  Sửa: Người thanh niên trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long không chỉ say mê công vịêc mà còn tha thiết yêu đời, yêu người. Anh còn rất thèm người. Anh thèm người tới mức tự tay lăn một cây to chặn ngang giữa đường để được gặp mặt và trò chuyện với đoàn khách lên Sa Pa dù chỉ là một vài phút. Chính vì sự thèm người ấy đã làm cho ta hiểu thêm phần về tính cách, tâm hồn anh. Anh vẫn yêu đời, yêu người.

3. Đọc đoạn văn c, tìm chỗ sai và chỉ ra nguyên nhân rồi sửa chữa.

–  Lỗi: Các câu văn diễn ý rất rời rạc, không phù hợp với nhau. Đó là sự “lắp ghép” thiếu mạch lạc.

–  Sửa lại là: Truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân cho ta thấy sức mạnh của tình người trong hoàn cảnh khó khăn của cuộc sống. Trong cái đói quay quắt, họ đã biết nương tựa vào nhau, chia sẻ cho nhau. Đó chính là biểu hiện của giá trị nhân đạo trong tác phẩm.

4. Đọc đoạn văn d, tìm nguyên nhân viết sai và đề xuất cách sửa chữa.

–  Lỗi: Câu 3 và 4 có nội dung không phù hợp vời bài.

–  Sửa : Nếu ai đã từng ra biển thì hẳn phải cảm nhận được vẻ đẹp kì diệu và sức mạnh của những con sông miên man vỗ bờ. Những con sóng luôn biến đổi khôn lường, lúc thì êm ả, dịu dàng, lúc lại sôi sục, dữ dội. Chính vì thế Xuân Quỳnh đã ví tình yêu của mình như những con sóng “Dữ dội và dịu êm – Ồn ào và lặng lẽ”. Xuân Quỳnh đã hoá thân vào những con sóng để nói lên tình yêu của mình.

5. Đọc đoạn văn e, tìm nguyên nhân viết sai và đề xuất cách sửa chữa.

–   Lỗi: Giữa luận điểm và luận cứ không ăn nhập với nhau, ngoài ra còn mắc một số lỗi về dùng từ.

–   Sửa : Lòng thương người của Nguyễn Du bao trùm lên toàn bộ tác phẩm truyện Kiều. Đoạn trích nào của truyện cũng đều biểu hiện tấm lòng ấy của Nguyễn Du. Ông thương nàng Kiều phải bán mình chuộc tội cho cha và em. Ông xót xa khi Kiều phải “thanh y hai lượt, thanh lâu hai lần”. Ông cảm thông, chia sẻ với Kiều. Ta càng hiểu vì sao Truyện Kiều đạt tới đỉnh cao chủ nghĩa nhân đạo.

6. Đọc đoạn văn g, tìm nguyên nhân viết sai và đề xuất cách sửa chữa.

–  Lỗi: Câu trích dẫn không phù hợp với ý kiến đưa ra.

Ý kiến đưa ra: “Hình ảnh những thế hệ cây xà nu cũng gợi lên sự tiếp nối của thế hệ những người dân Xô-man” không phù hợp với trích dẫn: “Có những cây non vừa lớn ngang tầm ngực đã bị đại bác chặt đứt làm đôi… nhưng cũng có nhưng cây vượt lên-đầu người, cành lá sum suê như con chim đã đủ lông mao, lông vũ”. Có những câu còn tối nghĩa, phải sửa lại.

–    Sửa: “Cây xà nu là một loại cây họ thông mọc rất nhiều trong những khu rừng ở Tây Nguyên. Xà nu là loại cây gỗ quý và đặc biệt có sức sống rất mãnh liệt. Rừng xà nu là biểu tượng của người dân Xô – man. Hình ảnh những thế hệ cây xà nu gợi lên sự nối tiếp của thế hệ người dân nơi đây trong cuộc kháng chiến không cân sức với kẻ thù hung bạo là đế quốc Mĩ”.

7. Đọc đoạn văn h, tìm nguyên nhân viết sai và đề xuất cách sửa chữa.

–  Lỗi: Luận điểm không rõ ràng, luận cứ chưa thành hệ thống.