VIẾT BÀI LÀM VĂN SỐ 4: VĂN THUYẾT MINH
(Bài làm ở nhà)
A- GỢI Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP
Đề 1: Viết một bài văn thuyết minh về vai trò của cây cối (hoặc của rừng, của các loài động vật hoang dã, của nhiên liệu sạch,… ) trong việc bảo vệ môi trường.
Gợi ý:
HS có thể chọn một trong các đối tượng mà để bài yêu cầu thuyết minh. Vấn đề bảo vệ môi trường đã và đang là mối quan tâm của toàn nhân loại nên dù chọn đối tượng nào để thuyết minh, người viết cũng phải hướng tới mục tiêu là vai trò của đối tượng ấy trong việc bảo vệ môi trường sống.
HS có thể tham khảo dàn ý sau đây cho bài thuyết minh về vai trò của cây cối trong việc bảo vệ môi trường sông:
+ Mở bài:
Giới thiệu khái quát: cây cối có tầm quan trọng nhất trong việc bảo vệ môi trường sống.
+ Thân bài:
Lần lượt thuyết minh về các tính năng, tác dụng của cây cối trong việc bảo vệ môi trường sống như:
– Cây cối cung cấp một lượng ôxi khổng lồ.
– Cây cối góp phần giữ cân bằng sinh thái.
– Cây cối góp phần chống xói lở, lũ lụt.
– Cây cối giữ độ ẩm cần thiết khi trời hạn v.v…
Bài viết cũng có thể đề cập tới tình trạng chặt phá rừng bừa bãi dẫn tới nguy cơ thiên tai ngày càng gia tăng, môi trường sống bị đe doạ…
+ Kết bài:
Đánh giá tổng quát hoặc tuyên truyền việc trồng cây, bảo vệ cây, rừng.
Đề 2– Viết một bài thuyết minh về tác hại của ma tuý (hoặc của rượu, thuốc lá,…) đối với đời sống của con người.
Gợi ý:
Tệ nạn nghiện ma tuý, rượu, thuốc lá đang ngày một gia tăng, thậm chí xuất hiện ngày một nhiều trong nhà trường. Các phương tiện thông tin đại chúng không ngừng tuyên truyền về tác hại của nó. Nếu HS quan tâm thì không thiếu tư liệu để làm tốt bài thuyết minh.
HS có thể tham khảo dàn ý sau đây cho bài thuyết minh về tác hại của ma tuý đối với đời sống của con người.
a- Mở bài:
Giới thiệu khái quát: ma tuý là một hiểm hoạ của loài người.
b- Thân bài:
Lần lượt thuyết minh về các mặt tác hại của ma tuý đối với đời sống con người:
– Nguồn gốc phát sinh ma tuý.
– Các chất được gọi là ma tuý.
– Những tác hại của ma tuý đối với cuộc sống con người:
+ Ma tuý khiến người dùng nó mất khả năng làm chủ, thần kinh tê liệt…
+ Ma tuý gây tổn hại về kinh tế, suy kiệt về nòi giống…
+ Ma tuý là con đường chính dẫn tới lây nhiễm căn bệnh thế kỉ HIV.
– Tình hình nghiện ma tuý hiện nay và những việc cần làm nhằm đẩy lùi tệ nạn này.
c- Kết bài:
Nêu suy nghĩ của bản thân trước tác hại của ma tuý và nhắc nhở mọi người hãy tránh xa.
Đề 3– Viết một bài văn thuyết minh về một kinh nghiệm học văn hoặc làm văn.
Gợi ý:
– Bài viết này thuyết minh về một vấn đề của chính bản thân người viết. Vì vậy đòi hỏi người viết không chỉ chăm học, làm bài tốt mà còn thường xuyên chú ý tới việc đúc rút kinh nghiệm và khả năng thuyết minh lại những kinh nghiệm ấy cho người khác.
– Nếu là học văn thì có thể là kinh nghiệm đọc tác phẩm văn học có ghi chép tóm tắt, kinh nghiệm luyện viết câu văn, đoạn văn hay, kinh nghiệm tiếp thu bài trên lớp, kinh nghiệm rèn luyện quan sát, suy nghĩ, liên tưởng, tưởng tượng để trau dồi đời sống tâm hồn…
– Nếu là kinh nghiệm làm văn thì có thể là việc đọc kĩ đề bài, việc lập đề cương, việc triển khai các ý, việc đọc và kiểm tra lại trước khi nạp bài…
Một văn bản thuyết minh chuẩn xác cần đáp ứng một số điểm:
– Sự tìm hiểu thấu đáo trước khi viết.
– Thu thập đầy đủ tài liệu tham khảo, tìm được tài liệu có giá trị của các chuyên gia, các nhà khoa học có tên tuổi…
– Thời điểm xuất bản, thông tin mới, những thay đổi thường có…
(coi SGK trang 24)
