Giá trị nhân đạo trong Vợ nhặt
Hướng dẫn
Giá trị nhân đạo trong Vợ nhặt
Nhắc tới nhà văn, chúng ta không thể quên,Kim Lân là một nhà văn tài năng.Đặc biệt ông bén duyên với những tác phẩm mang tính chất rất giản dị đặc biệt là các tác phẩm về những số phận khó khăn.“Vợ nhặt “ là một trong số những tác phẩm tiêu biểu của tác giả. Bên cạnh tác phẩm đã thể hiện rất rõ giá trị hiện thực rất sâu sắc thì giá trị nhân đạo trong tác phẩm cũng là một điều đáng chú ý.
Bức tranh toàn cảnh về nạn đói khủng khiếp năm 1945 được tái hiện với cảnh người đói “bồng bế, dắt díu nhau xanh xám như những bóng ma, và nằm ngổn ngang khắp lều chợ”, “bóng những người đói dật dờ đi lại lặng lẽ như những bóng ma”, và sau đó là “người chết như ngả rạ”, “thây nằm còng queo bên đường”,
không những chỉ có những cảnh tượng ghê rợn đó mà chính không khí xung quanh cũng khiến cho chúng ta cảm thấy thật kinh khủng sợ hãi “không khí vẩn lên mùi gây của xác người”, rồi “mùi đốt đống rấm ở những nhà có người chết theo gió thoảng vào khét lẹt” và “tiếng hờ khóc tỉ tê trong đêm khuya”…như thế cái đói đó đã tràn đến xóm ngụ cư, bủa vây và đe dọa số phận từng con người.
Bên cạnh viết ra kể ra “Bức tranh về số phận những con người trên bờ vực thẳm của nạn đói: “những khuôn mặt hốc hác u tối trong “cuộc sống đói khát”, “không nhà nào có ánh đèn, lửa”, đến cả trẻ con cũng ngồi ủ rủ dưới những xó đường không buồn nhúc nhích. Trong gia đình Tràng thì bà cụ Tứ già lão không làm được gì, anh con trai đẩy xe bò thuê để kiếm sống qua ngày, người con dâu “áo quần tả tơi như tổ đỉa, gầy sọp hẳn đi, hai con mắt trũng hoáy, cái ngực gầy lép nhô hẳn lên
Trong tác phẩm, điều nổi bật nhất là niềm khát khao tới cháy bỏng với tổ ấm gia đình trọn vẹn. Nó được thể hiện chân thực và có chiều sâu qua tâm trạng nhân vật Tràng:từ trên bờ vực thẳm của cái chết, họ đã dám khát khao đến tổ ấm gia đình, đến một cuộc sống đích thực và cao đẹp của con người.
Tuy trong đầu óc của Tràng tuy “chợn” khi nghĩ “thóc gạo này đến cái thân mình cũng chả biết có nuôi nổi không, lại còn đèo bòng”, nhưng Tràng vẫn “Chậc, kệ!” và dẫn vợ về nhà. “Anh vừa xấu hổ lại vừa tự hào khi đưa vợ đi qua xóm ngụ cư, bởi vì có “một cái gì mới mẻ, lạ lắm, chưa từng thấy” dâng lên “ôm ấp, mơn man khắp da thịt..,
Trong buổi sáng đầu tiên khi có vợ, niềm khát khao vun vén cho gia đình được thể hiện rõ nét nhất, Tràng thấy cuộc đời mình bỗng nhiên thay đổi hẳn: “Hắn thấy thương yêu gắn bó với cái nhà của hắn lạ lùng”, “một nguồn vui sướng, phấn chấn đột ngột tràn ngập trong lòng”, “bây giờ hắn mới thấy hắn nên người, hắn thấy hắn có bổn phận phải lo lắng cho vợ con sau này”.
Giá trị nhân đạo còn ở chỗ tình thương yêu giai cấp, sự cưu mang lẫn nhau của những người nghèo khổ được thể hiện rất cao đẹp và cảm động qua tấm lòng bà cụ Tứ đối với con trai và con dâu. Vượt lên tình thương con – nhất là đối với người đàn bà lạ bỗng nhiên thành con dâu mới – đó là tình thương yêu giai cấp của những người nghèo khổ.
Tràng dẫn thị về nhà, đói khổ không làm mâm cơm mâm cỗ như đám cưới truyền thống, Bà cụ tứ đã gọi thị là “con”, tôn trọng thị, nói chuyện thân mật với thị ngay đêm đầu gặp mặt. Chi tiết nồi cháo cám thật cảm động trong bữa cơm ngày đói đón dâu mới. Không chỉ là tấm lòng người mẹ thương con mà trong tình thương ấy còn có cả đức vị tha cao cả.
Dưới ngòi bút tài hoa của tác giả Kim Lân chúng ta có cơ hội đắm chìm trong không gian ấy, và nhận ra những vẻ đẹp của giá trị nhân đạo cao cả. từ đó chúng ta có thể thấy sự đồng cảm sự xót thương nhưng cũng dấy lên một niềm khát khao về tương lai của tác giả về những con người này.
